PROFIL: Wolfgang Amadeus Mozart
Kurdo një njerëzit mbidhen për të biseduar rreth gjenive të muzikës, emir i Mozart-it vjen gjithmonë i pari. Wolfgang Amadeus Mozart ka qenë fëmija me talentin më të jashtëzakonshëm në historinë e muzikës. Ai filloi t’i binte tastierës së pianos në
moshën tre vjecare dhe ai kishte filluar të kompozonte muzikë ndërkohë që nxënësit e tjerë po mësonin të lexonin: pjesë të shkurtra për piano në moshën pesë vjecare; simofoni në moshën nëntë vjecare, dhe opera në moshën dymbëdhjetëvjecar. E pabesueshme, apo jo?
Mozart ka lindur në qytetin e Salzburg-ut, në Austri, në vitin 1756. Sot, Salzburgu ndodhet në Austri, por në kohën e Mozart-it ajo i përkiste Bavarisë, tani pjesë e Gjermanisë. I ati i tij, Leopold, gjithashtu ishte një kompozitor, por ai njihej më shumë si mësues violine. Mozart-i nuk shkoi kurrë në shkollë. I ati i mësoi atij gjuhët e huaja (përvec gjuhës së tij amëtare gjermanishten, anglisht, frengjisht, latinisht, dhe italisht) si edhe gjeografi, shkencë, histori dhe matematikë. Mozart-it i pëlqente vecanërisht shumë matematika dhe, sigurisht muzika!
Mozart-i vinte nga një famije e ngrohtë dhe e dashur. Ai kënaqej duke luajtur në tastierë më motrën e tij, Nannerl, madje edhe kompozoi një koncert për dy piano në mënyrë që ato të interpretonin së bashku. Ai ishte gjithashtu shumë i afër me të ëmën, dhe i shkruante asaj letra pa fund. I ati e udhëhiqte atë në cdo askekt të jetës – duke e mësuar atë se si të menaxhonte paratë, si të sillej me njerëzit, dhe se si të sillej në shoqëri. Kur ishte fëmijë, Mozart ishte fëmijë i bindur lojacak dhe plot sens humori. Si i rritur, kur u bë burrë, ai ishte trupvogël dhe i dobët, dhe kishte shumë flokë, për të cilat ai ishte shumë krenar dhe që i pudroste cdo ditë. (Në atë ohë, përdorimi i pundrës pë flokët ishte në mode, si për burrat ashtu edhe për grate, në të njëjtën mënyrë sic ne përdrim sot ,xhelin dhe llakun e flokëve.) Mozart-i ishte gjthmonë plot energji, i palodhur dhe jashtëzakonisht shumë punëtor.
Në kohën e Mozart-it, një muzikant konsiderohej si cdo lloj shërbëtori tjetër– ti i shërbeje të zotit tënd aristokrat, që të punësonte për të shkuajtur dhe luajtur muzikë në oborrin, ose pallatin e tij; puna jote ishte në një nivel me guzhinierët, shërbëtorët dhe stafin e pastrimit. Nga mosha 12-të deri në 25-së vjecare Mozart-i ishte në shërbim të Kontit Colloredo, Arqipeshku i Salzburgut.
Me kalimin e kohës Mozart-i u mërzit me jetën e tij të vogël në Salzburg dhe në vitin 1781, ai u largua për në Vjenë. Në Vjenë ai jepte mësime pianoje, dirigjonte vetë kompozimet e tij, shkëlqente si solist në koncertet për piano dhe u bë kryefjala e qytetit. Gjatë viteve të tij në Vjenë, Mozart-i është si dikush që sot ne e quajmë konsulent muzike, si një njeri që zgjedh një punë këtu apo një atje më shumë. Ai nuk kishte një punë me rrogë fikse, nga një burim i vjetër.
Mozart-i vdiq në 5 dhjetor 1791, në moshë shumë të re, 35-së vjecare. Shëndeti i tij nuk kishte qenë kurrë i mirë. Të gjitha vitet e udhëtimeve nëpër botë kur ishte ende i vogël e kishin bërë të tyren. Për më tepër, ai kishte një stil jetese shumë dinamike dhe ishte gjithmonë i mbingarkuar. Vdekja e tij nuk i përket një shkaku të vetëm, por gjatë javëve të fundit dimë që ai vuajti nga veshkat dhe me shumë mundësi nga ethet reumatike, të cilat e përshpejtuan degradimin e trupit të tij të vogël.
Hobit dhe interesat e Mozart-it
Mozart-it i pëlqenin shumë lojrat e të gjitha llojeve. Ai dinte shumë hile në lojrat me letra dhe interesat e tij të tjera përfshinin bilardo, lojën me birrila, kalërimin etj. Atij i pëlqente të mbante qen, mace dhe zogj si kafshë shtëpiake. Njehërë ai kishte një zog që këndonte melodinë kryesore nga koha/pjesa e parë e koncertit të tij për piano No. 17.
Përzgjodhi dhe përktheu Enkeleda Suti.
